මනෝවිද්‍යාව ග්‍රීක වචන දෙකකින් පැමිණේ. ‘–ology’ පැමිණෙන්නේ λόγος ( ලාංඡන = වචනය, අධ්‍යයනය) වෙතින් වන අතර ‘මනෝවිද්‍යාව’ පැමිණෙන්නේ ψυχή (psuché = ආත්මය, ජීවිතය) වෙතින් ය. එබැවින් මනෝවිද්‍යාව යනු අපගේ ආත්මය හෝ අපගේ මනස, හැඟීම්, හැසිරීම් සහ බුද්ධිය අධ්‍යයනය කිරීමයි. මනෝවිද්‍යාව පිළිබද ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යයනයක් කලයුතු බව ඒත්තු ගියේ දහනවවන සියවසේදීය.
මනෝවිද්‍යාවේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ පුරෝගාමියෙකු වූයේ මනෝවිශ්ලේෂණය ලෙස හඳුන්වන මනෝවිද්‍යා අංශයේ නිර්මාතෘ වන සිග්මන්ඩ් ෆ්රොයිඩ් ( සිගිස්මන්ඩ් ස්ක්ලෝමෝ ෆ්රොයිඩ් 1856 – 1939) ය . වෛද්‍යවරයෙකු ලෙස අධ්‍යාපනය ලැබුවද, ෆ්රොයිඩ් ආබාධ ගවේෂණයට සහ ප්‍රතිකාර කිරීමට මෝහන ක්‍රමය භාවිතා කිරීමට උනන්දු විය. ඔහුගේ වෛද්‍ය තනතුරෙන් ඉල්ලා අස්වීමෙන් පසු, ඔහු තම ජීවිතයේ ඉතිරි කාලය කැප කළේ පෞරුෂයේ පවතින සංකූලතා සදහා ප්‍රතිකාර කිරීමට සහ අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය ක්‍රමවේදයක් සකස් කිරීමටය.
ෆ්‍රොයිඩ්ගේ යුදෙව් උරුමය සහ ලෞකික යුදෙව් අනන්‍යතාවය සමඟ ඔහුගේ ප්‍රබල සම්බන්ධය ඔහුගේ න්‍යායන් සහ ඔහුගේ කෘතිවල වර්ධනයට දැඩි ලෙස බලපෑ බව, චරිතාපදානකරුවන් පෙන්වා දී ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම, මනෝ විශ්ලේෂණයේ ඔහුගේ මුල් සම-සේවකයින් සහ සගයන් සියල්ලෝම යුදෙව්වන් වූහ. ෆ්රොයිඩ් සහ මනෝ විශ්ලේෂණය ලොව පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත් කළ ඔහුගේ පළමු රෝගියා වූ ඇනා ඕ පවා ප්‍රබල යුදෙව් අනන්‍යතාවයක් පවත්වාගෙන ගිය අයෙකි. එබැවින් යුදෙව්වන්ගේ තීක්ෂණ බුද්ධිය සහ දීප්තිය මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ සියලු න්‍යායන් සඳහා විවෘත කර ඇති බව ප්රකාශ කිරීම අතිශයෝක්තියක් නොවේ, එමඟින් අපට අප සහ අපගේ ආත්මය වඩා හොඳින් අවබෝධ කර ගත හැකිය.
ෆ්රොයිඩ් සහ යේසුස් බලගතු යුදෙව්වන් ලෙස
නමුත් ෆ්රොයිඩ් සහ ඔහුගේ සගයන් කිසිසේත්ම අධ්‍යාත්මය පිළිබඳ අපගේ අවබෝධයට දායක වූයේ නැත. ෆ්‍රොයිඩ්ට වසර එක්දහස් නවසියයකට පෙර, ඔබේ සහ මගේ ψυχή ගැන නාසරෙත්හි ජේසුස් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් සැලකිල්ලට ගත යුතුය.
අපි යේසුස්ගේ ජීවිතය සහ ඉගැන්වීම් ඔහුගේ යුදෙව්භාවයෙන් ගවේෂණය කරමින් සිටි අතර, යේසුස් යුදෙව් ජාතියේ අපේක්ෂිත අවසාන ඉලක්කය මූර්තිමත් කරන බව යෝජනා කරමින් සිටිමු. එබැවින්, ඔහුගේ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය, දියුණුව සහ අත්දැකීම් සමස්තයක් ලෙස යුදෙව් ජාතියට යම් දුරකට සමාන්තරය (අපගේ නිගමනය මෙහි ඇත. ). ඒ අනුව, අපි දැන් අපගේ මනෝභාවය හෝ ආත්මය ගැන යේසුස් ඉගැන්වූ දේ වෙත හැරෙමු.
ෆ්රොයිඩ් මිනිස් ආත්මය පිළිබඳ ඔහුගේ රැඩිකල් න්‍යායන් නිසා ධ්‍රැවීකරණ චරිතයක් ලෙස පවතී. නිදසුනක් වශයෙන්, පිරිමි ළමයෙකු තම පියාට වෛර කළ අතර ඔහුගේ මව සමඟ ලිංගිකව හැසිරීමට අවශ්‍ය වූ බව දැනගත් විට ජීවිතයේ වේදිකාවක් යැයි ඔහු කියා සිටි ඊඩිපස් සංකීර්ණය ආරම්භ කර ජනප්‍රිය කළේය. මානසික ක්‍රියාවලීන් සහ ව්‍යුහයන් ආයෝජනය කරන සහ කාමුක බැඳීම් ඇති කරන ලිංගික ශක්තිය වන ලිබිඩෝ පැවැත්ම ෆ්රොයිඩ් විසින් ප්රකාශ කළේය . ෆ්‍රොයිඩ්ට අනුව, ලිබිඩෝව මර්දනය නොකළ යුතු අතර ඒ වෙනුවට එහි රුචිය තෘප්තිමත් කිරීමට ඉඩ දිය යුතුය.
යේසුස් සහ අපගේ මනෝභාවය
මිනිස් ආත්මය පිළිබඳ ඔහුගේ ඉගැන්වීම් නිසා ජේසුස් වහන්සේ ද අද බොහෝ දුරට ධ්‍රැවීකරණ චරිතයක් ලෙස පවතී. අද දක්වා බොහෝ සංවාදයක් ඇති කරන ψυχή පිළිබඳ ඔහුගේ දේශන දෙකක් මෙන්න
24 එවිට යේසුස්වහන්සේ ගෝලයන්ට කථාකොට: යමෙක් මා පස්සේ එන්ට කැමති නම් ඔහු තමාම නොසලකා, තමාගේ කුරුසිය රැගෙන, මා අනුව ඒවා. 25 මක්නිසාද යමෙක් තමාගේ ජීවිතය ගළවාගන්ට කැමතිවේද, ඒක ඔහුට නැතිවන්නේය. මා නිසා තමාගේ ජීවිතය නැතිවෙන අයට ඒක සම්බවන්නේය. 26 යම් මනුෂ්‍යයෙක් මුළු ලෝකය ලබාගත්තත් තමාගේ ජීවිතය නැතිවුණොත් ඔහුට මොන ලාභයක්ද? නොහොත් මනුෂ්‍යයෙක් තමාගේ ජීවිතය වෙනුවට දෙන්නේ කුමක්ද?
Matthew 16:24-26
යේසුස්ගේ ආත්මයේ විරුද්ධාභාසය (ψυχή)
යේසුස් වහන්සේ ආත්මය (ψυχή) ගැන ඉගැන්වීමට විරුද්ධාභාසයක් භාවිතා කරයි. මෙම විරුද්ධාභාසය පැන නගින්නේ ස්වයං-පැහැදිලි සත්‍යයකිනි; අපට අපගේ ආත්මය සදහටම රඳවා තබා ගැනීමට හෝ අල්ලා ගැනීමට නොහැකිය. අපි ජීවිතයේ කුමක් කළත්, මරණයේදී අපගේ ආත්මය නැති වී යයි. අපගේ අධ්‍යාපන මට්ටම, ධනය, අප ජීවත් වන ස්ථානය හෝ අපගේ ජීවිත කාලය තුළ අප රැස් කර ගන්නා බලය සහ කීර්තිය කුමක් වුවත් මෙය සත්‍යයකි. අපිට අපේ ψυχή තියාගන්න බෑ. එය අනිවාර්යයෙන්ම නැති වී යයි.
මෙය මත පදනම්ව, අප මෙය මනසේ තබාගෙන ජීවත් විය යුතු අතර, හැකිතාක් දුරට ψυχή ආරක්ෂා කර ගනිමින් ψυχή එහි අස්ථිර පැවැත්ම තුළ එහි අත්දැකීම සම්පූර්ණයෙන්ම උපරිම කළ යුතුය. මෙය ෆ්රොයිඩ් ප්රකාශ කළ මතයකි.
නමුත් එසේ කිරීමෙන් යේසුස් අනතුරු අඟවන්නේ, කෙනෙකුගේ ආත්මය සදාකාලිකවම අහිමි වන බවයි. අපගේ ψυχή (ආත්මය) ඔහුට ලබා දෙන ලෙස අවධාරනය කරමින් ψυχή හි විරුද්ධාභාසයක් නිර්මාණය කිරීමෙන් යේසුස් අපට මුහුණ දෙයි, එවිට පමණක් අපට එය තබා ගැනීමට හෝ ආරක්ෂා කිරීමට හැකි වනු ඇත. සැබෑ අර්ථයෙන්, ඔහු අපෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ, අපට තබා ගත නොහැකි (අපගේ ψυχή) එය ස්ථිරවම නැවත ලබා ගැනීම සඳහා අප අත්හරින තරමට ඔහුව විශ්වාස කරන ලෙසයි. අපගේ ψυχή පල්ලියකට, ආගමකට හෝ වැදගත් ආගමික පුද්ගලයෙකුට ලබා දීමට ඔහු යෝජනා නොකරන බව සලකන්න, නමුත් එය ඔහුට ලබා දෙන ලෙස කියා සිටියි.
යේසුස්ගේ දෙවන ψυχή විරුද්ධාභාසය
අපෙන් බොහෝ දෙනෙක් යේසුස් වහන්සේව විශ්වාස කිරීමට පසුබට වන නිසා අපගේ ආත්මයන් ඔහුට භාර දීමටද පසු බටවේ. ඒ වෙනුවට අපි අපගේ ආත්මය ආරක්ෂා කර ගැනීමට සහ තවත් දේ එකතු කරගෙන එය ගොඩනැගීමට වෙහෙසෙමු . කෙසේ වෙතත්, එසේ කිරීමේදී, අපගේ ජීවිතයේ සාමය, විවේකය සහ සන්සුන් භාවය ඇති කිරීම වෙනුවට අපට ප්‍රතිවිරුද්ධ දෙය දක්නට ලැබේ. අපි වෙහෙසට පත්ව බරට පත් වෙමු. ψυχή හි දෙවන විරුද්ධාභාසයක් ඉගැන්වීමට යේසුස් මෙම යථාර්ථය භාවිතා කළේය.
28 වෙහෙසවෙන්නාවූ, බර උසුලන්නාවූ සියල්ලෙනි, මා වෙතට එන්න, මම නුඹලාට සහනය දෙමි. 29 මම සිතින් මෘදුව යටත්ව සිටින බැවින්, මාගේ වියගහ නුඹලා පිටට ගෙන, මාගෙන් ඉගෙනගන්න. එවිට නුඹලාගේ ආත්මවලට සහනය ලැබෙන්නේය. 30 මක්නිසාද මාගේ වියගහ පහසුය, මාගේ බරද සැහැල්ලුයයි කීසේක.
Matthew 11:28-30
කෘෂිකර්මාන්තයේ ආරම්භයේ සිටම මිනිස් සංහතිය වෙහෙසට පත් කළ බරම කාර්යයන් ඉටු කිරීම සඳහා මිනිසුන් ගවයන්, බූරුවන් සහ අශ්වයන් වියගසක තබා එකට බැද ඇත – සීසෑම. ‘වියගහ’ යනු කෙනෙකුව සම්පූර්ණයෙන්ම වෙහෙසට පත් කරන දුෂ්කර ශ්‍රමය සඳහා නිදසුනකි. එහෙත්, යේසුස්, ඔහුගේ විරුද්ධාභාසය අප මත පැටවීමේදී, ඔහු අප මත තබන වියගහ අපගේ ආත්මයන් මත රැඳී සිටින බව අවධාරනය කරයි. අපි ඔහුගේ වියගහ පැළඳ සිටින විට අපගේ ජීවිත සාමය අද්දකිනු ඇත.
දේශනා කර ඇති දේ පුරුදු කරන්න
බටහිර ලෝකය බොහෝ දුරට , විශේෂයෙන් ලිංගික ලුහුබැඳීම් තුළ ස්වයං-පූර්‍ණත්වය, අර්ථය සහ විමුක්තිය වැනි ෆ්‍රොයිඩ්ගේ ධර්මයන් , ක්‍රියාවට නැංවීමට උත්සාහ කර ඇතත් ෆ්රොයිඩ් කිසි විටෙකත් තම අදහස් තම පවුලට අදාළ කර නොගැනීම වග බලා ගත්තේ ය. ඔහු විශේෂයෙන්ම ලිංග අතර රැඩිකල් සමාජ නවෝත්පාදනයක් ලියා තැබුවා මෙන්ම ඉගැන්වීය. නමුත් ඔහු තම නිවස සම්පූර්ණයෙන්ම පවත්වාගෙන ගියේ සමාජ ගතානුගතිකයෙකු ලෙසය. ඔහුගේ බිරිඳ ඔහුගේ දැඩි කාලසටහනට යටත්ව ඔහුගේ රාත්‍රී භෝජන පිළියෙල කළ අතර, ඔහුගේ දන්තාලේප ඔහුගේ දත් බුරුසුව දැමීම පවා සිදු කළාය. ඔහු කිසි විටෙකත් තම ලිංගික න්‍යායන් තම බිරිඳ සමඟ සාකච්ඡා නොකළේය. ඔහු තම පුතුන්ව ඔවුන්ගේ පවුලේ වෛද්‍යවරයා වෙත යැව්වේ ලිංගිකත්වය ගැන ඉගෙන ගැනීමටය. ෆ්රොයිඩ් තම සහෝදරියන් සහ දියණියන් දැඩි ලෙස පාලනය කළේ ඔවුන්ට රැකියාවට පවා යාමට ඉඩ නොතබමිනි. ඔහු ඔවුන්ව නිවසේ තබා මැහුම්, පින්තාරු කිරීම සහ පියානෝව වාදනය කිිිිරීම වැනි දේට යොමු කළේය (පහත සඳහන් 1).
අනෙක් අතට, යේසුස්, ආත්මය පිළිබඳ ඔහුගේ ඉගැන්වීම් මුලින්ම තම ජීවිතයට අදාළ කළේය. තම ගෝලයන් අතර ඇති වූ එදිරිවාදිකම් සහ ඊර්ෂ්‍යාව නිසා වාද කරමින් සිටියදී යේසුස් වහන්සේ මෙසේ මැදිහත් විය.
25 නුමුත් යේසුස්වහන්සේ ඔවුන් තමන් ළඟට කැඳවා: අන්‍යජාතීන්ගේ ආණ්ඩුකාරයින් ඔවුන් කෙරේ අධිපතිකම් කරන බවත් ඔවුන්ගේ උත්තමයන් ඔවුන් කෙරේ බලය පවත්වන බවත් නුඹලා දනිහුය. 26 නුඹලා අතරේ එසේ නොවන්නේය. නුඹලා අතරේ යමෙක් උතුම්වෙන්ට කැමති නම් ඔහු නුඹලාගේ සේවකයා වන්නේය. 27 නුඹලා අතරේ යමෙක් ප්‍රධානියා වෙන්ට කැමති නම් ඔහු නුඹලාගේ දාසයා වන්නේය. 28 එසේම මනුෂ්‍ය පුත්‍රයා සේවය ලබන්ට නොව සේවයකරන්ටද බොහෝ දෙනෙක් උදෙසා මිදීමේ මිලයක් කොට තමන්ගේ ජීවිතය දෙන්ටද ආවේයයි කීසේක.
Matthew 20:25-28
යේසුස් තම වියගහට උර දුන්නේ සේවය කරනවාට වඩා සේවය කිරීමට තම ජීවිතය ගත කිරීමෙනි. ඔහු එසේ කළේ බොහෝ දෙනෙකුට කප්පමක් හෝ ගෙවීමක් ලෙස තම ආත්මය ලබා දෙන තරමටය.
සැබෑ සැහැල්ලු වියගහ?
යේසුස්වහන්සේගේ වියගහ ඇත්තෙන්ම සැහැල්ලුද, විවේකයේ උල්පතක්ද යන්න යමෙකුට තර්ක කළ හැක. නමුත් කෙනෙකුගේ ජීවිතය ඉදිරියට ගෙන යාමේ ෆ්රොයිඩ් මාවත ඇත්තෙන්ම වෙහෙසකර අතර බරක් ඇති කරයි. ඔහුගේ අදහස් ක්‍රියාවට නංවා සියවසකට පමණ පසු අප කොපමණ දුරක් පැමිණ ඇත්දැයි දැන් සලකා බලන්න. සිරස්තල සහ සමාජ මාධ්‍ය සංග්‍රහවල ආධිපත්‍යය දරන්නේ කුමක් ද? #මමත්, සමලිංගිකත්වය, එප්ස්ටයින්, නිමක් නැති චෝදනා ලිංගික හිංසනය, ආවේණික කාමුක දර්ශන ඇබ්බැහිවීම්. අපි දියුණුයි කියලා හිතනකොට අපි ඉන්නේ කොහෙද කියලා බලන්න.
ෆ්රොයිඩ් සහ ජේසුස්: ඔවුන්ගේ තීක්ෂණ බුද්ධියට පිටුබලය දෙන ජයග්‍රහණ
ෆ්‍රොයිඩ්ගේ ජයග්‍රහණ සහ ඔහුගේ අදහස්වල විශ්වාසනීයත්වය රඳා පැවතුනේ ඒවා විද්‍යාත්මක ය යන මතය මත. නමුත් ඒවා කෙතරම් විද්‍යාත්මකද? ඔහුගේ අදහස් විද්‍යාත්මක නිරීක්ෂණ සහ අත්හදා බැලීම් ක්‍රමය මත පදනම්ව දියුණු නොවූ බව පැහැදිලි ය. ෆ්රොයිඩ් හුදෙක් සිද්ධි අධ්‍යයන ලෙස කථාන්දර විස්තර කළේය. ඔහු ඔහුගේ යුගයේ අනෙකුත් ප්‍රබන්ධ ලේඛකයන් ලෙස කතන්දර කී නමුත් ඔහුගේ ලේඛන තුළට සත්‍යය පිළිබඳ විශ්වාසයක් ගෙන ආ අතර අපි ඔහුව විශ්වාස කළෙමු. ෆ්රොයිඩ් විසින්ම ප්රකාශ කළ පරිදි,
මා ලියන සිද්ධි ඉතිහාස කෙටිකතා මෙන් කියවිය යුතු වීමත්, යමෙකු පවසන පරිදි, විද්‍යාවේ බරපතල මුද්‍රාවක් නොමැතිකමත්, තවමත් මටම පුදුම සහගතය.
As quoted in Paul Johnston, A History of the Jews. 1986, p.416
යේසුස් වහන්සේ (ψυχή) පිළිබඳ ඔහුගේ ඉගැන්වීම් සහතික කළේ එය අදාළ කර ගැනීමෙන් පමණක් නොව, ඔහුගේ (ψυχή) කෙරෙහි අධිකාරිය ප්‍රදර්ශනය කිරීමෙනි.
17 මා විසින් නැවත ගන්නා පිණිස මාගේ ප්‍රාණය දෙන බැවින් මාගේ පියාණන්වහන්සේ මට ප්‍රේමකරනසේක. 18 කිසිවෙක් ඒක මාගෙන් උදුරාගන්නවා නොව මමම ඒක දෙමි. ඒක දෙන්ට මට බලය තිබේ, නැවත ගන්ටද මට බලය තිබේ. මේ ආඥාව මාගේ පියාණන්වහන්සේගෙන් ලදිමියි කීසේක.
John 10:17-18
ඔහු (ψυχή) පිළිබඳ ඔහුගේ තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය පිළිබඳ ඔහුගේ ජයග්‍රහණ පදනම් කළේ ඔහු ලියූ පත්‍රිකාවක් හෝ ඔහු උපයාගත් කීර්තියක් මත නොව, ඔහුගේ නැවත නැඟිටීම මතය .
ඊළඟට අපි ‘මගේ පියා’ යන්නෙන් ඔහු අදහස් කරන්නේ කුමක්දැයි සොයා බලමු. අපි එසේ කරන්නේ අපගේ භෞතික යථාර්ථයේ මූලාශ්‍රය වෙත ඉඟි සපයන AI මත පදනම් වූ අතථ්‍ය යථාර්ථයන් පිළිබිඹු කිරීමෙනි. අපි ආරම්භ කරන්නේ අපගේ ශිෂ්ටාචාරය ගොඩනගා ඇති මූලික ගොඩනැඟිලි කොටස් – හෝඩිය, සැබෑ අකුරු මෙන්ම ගූගල් හි මව් සමාගම වන Alphabet .
- A History of the Jews, Paul Johnson. 1987. p413